โดย ยส พฤกษเวช
คัมภีร์ไพจิตรมหาวงศ์ กล่าวถึง ลักษณะและประเภทของฝี ที่มีในสมุดข่อยหรือคัมภีร์แผนฝี เขียนบอกจุดที่เกิดของฝีที่มีอันตราย โดยเขียนเป็นภาพรูปร่างคนในท่า ๒ ท่า คือ
๑. ท่านอนคว่ำ แสดงฝีที่เกิดอยู่ด้านหลังของร่างกาย เรียกว่าแผนคว่ำ หรือ ชนิดคว่ำ๒. ท่านอนหงาย แสดงฝีที่เกิดอยู่ด้านหน้าของคน เรียกว่าแผนหงาย หรือ ชนิดหงาย
พระคัมภีร์ไพจิตร์มหาวงศ์ (ย่อจากสมุดข่อย)
สิทธิการิยะ จะกล่าวในลักษณะฝีอยู่ในคัมภีร์ชื่อไพจิตร์มหาวงศ์ แพทย์ผู้ใดจะรักษาให้เร่งรักษาแต่เห็นขึ้นมา และหัวฝียังอ่อนอยู่ ๑ - ๒ -๓ วัน เร่งยาจงดี ถ้าถึง ๖ วัน ฝีแตกกลายเป็นร้ายนัก จะรักษายากลำบาก ผู้ใดแลไข้ และ ถ้าผู้เป็นไข้
ถ้าไข้ปากหวาน : ไข้เพื่อเสมหะให้โทษ เพื่อโลหิตด้วยกัน
ถ้าไข้ปากขม : เพื่อดี เลือด
ถ้าไข้ปากเปรี้ยว : ไข้เพื่อเลือดเดือด
ถ้าไข้ปากจืด : ไข้เพื่อลมให้โทษ
ถ้าฝีเกิดปีชวด ปีฉลู : ชื่อ ฝีมารทะลุน ขึ้นขวาตัวเมีย ขึ้นซ้ายตัวผู้ เกิดเพื่อเสมหะ ให้เสียรุกขะเทวดา ๒ องค์ นุ่งแดง เอาไปเสียทิศบูรพา แล้วอ่านมนต์
ถ้าฝีเกิดปีเถาะ มะโรง มะเส็ง : ชื่อ ฝีมะเร็งช้าง ตัวเมียขึ้นซ้าย ตัวผู้ขึ้นขวา ตัวเมียเกิดเพื่อเลือด ให้ปั้นรูปเทวดาองค์ นุ่งห่มเหลือง แล้วเอาไปเสียทิศทักษิณ หอระดี อาคะเนย์ แล้วอ่านมนต์ดุจเดียวกัน
ถ้าฝีเกิดปีมะเมีย มะแม วอก : ชื่อ ฝีมะเร็งม้า ตัวเมียขึ้นซ้าย ตัวผู้ขึ้นขวา ฝีเกิดเพื่อลม ปั้นรูปเทพยดา ๒ องค์ นุ่งห่มเขียว เอาไปเสียทิศปัจจิม ภายัพ อ่านมนต์ดุจเดียวกัน
ถ้าฝีเกิดปีกุน : ชื่อ ฝีมะเร็งหนอกวัว ตัวเมียขึ้นซ้าย ตัวผู้ขึ้นขวา ให้ปั้นรูปเทพยดา ๒ องค์ นุ่งห่มดำเอาไปเสียทิศปัจจิม ภายัพ อ่านมนต์ดุจเหนหลัง
ฝีเกิดเดือน ๕ ๖ ๗ เกิดเพื่อร้อนใน ให้เสียแม่แส่ลง ๒ คน นุ่งห่มแดง ชื่อเอื่อย นางอีแดง ๑ เอาไปเสียทิศอาคะเนย์
ฝีเกิดเดือน ๘ ๙ ๑๐ เกิดเพื่อกินคาว ให้เสียแม่แส่ลง ๒ คน ลูกคน ๑ นุ่งห่มเหลือง เอาไปเสียหนทิศหรดี ทักษิณ
ฝีเกิดเดือน ๑๑ ๑ ๒ เกิดเพื่อกินหวาน ให้เสียแม่แสลง ชื่อแม่แสลง นุ่งห่มเขียว ไปเสียทิศปัจจิม พายัพ
ฝีเกิดเดือน ๓ ๔ เกิดเพื่อเนื้อ ให้เสียแม่แส่ลงคน ๑ พ่อแส่ลงคน ๑ นุ่งห่มดำ เสียทิศอุดร อิสาน
ฝีเกิดเดือน ๑๒ เกิดแต่กระดูก เกิดแต่สองจำพวก แต่พุงดอ แลเทรียดหัวขาว
ฝีเกิดวัน ๓ ๔ เกิดในกระดูก เกิด ๓ จำพวก เกิดเทรียดปากเขียว เทรียดปากดำ เทรียดมะยม
ฝีเกิดวัน ๕ ๖ เกิดแต่กระบวนด้วยนอกกระดูก เกิดฝีข้าวตอก
ฝีเกิดวัน ๗ เกิดสมองกระดูก เกิด ๕ กระบวนเกล็ดแรด เทรียดไฟฟ้าแต่ละวันตายสิ้นแล
ฝีเกิดแต่เช้าถึงเที่ยง เกิดเพื่อลม เพราะกินหวานนักจึงเกิดฝีเกิดแต่ค่ำถึงเที่ยงคืน เกิดเพื่อเสลด เพราะกินคาวนักจึงเกิด
ฝีเกิดแต่เที่ยงถึงค่ำ เกิดเพราะเสลด เพราะกินของมันนักจึงเกิด
ฝีเกิดแต่เที่ยงคืนถึงรุ่ง เกิดเพราะทำการหนักจึงเกิด
ถ้าผู้ใดจะดูคนไข้ออกฝี ฝีนั้นเหม็นดังสาบแพะ ผู้นั้นมิรอดตายแล ฝีเหม็นดังอาจมแห้ง ตาย
วันหนึ่ง เห็นหัวฝี ดีกับร้ายเท่ากัน
วันสอง เห็นหัว มิตายแต่ลำบาก
วันสาม เห็นหัว ร้ายนัก
วันพุธ เห็นหัว ดีถ้ารักษาให้ประหยัดทิอง จงได้เถิด
วัน ๕ เห็นหัว ดีมากกว่าร้ายมิเป็นไร
วัน ๖ เห็นหัว ดีมิเป็นไร
วัน ๗ เห็นหัว ร้ายมากกว่าดี
ยาแก้ฝี- ยาจักรวาลฟ้าครอบ เขี้ยวเสือ เขี้ยวหมู เขี้ยวหมี เงี่ยงปลาฉนาก เงี่ยงปลากระเบน นอแรด งาช้าง เขากวาง เขากวาง เขากุย เขาแพะ เขาแกะ ยาทั้งนี้คั่วให้เกรียม หวายตะค้า หวายตะมอย เจตพังคี สังกรณี ดอกสัตตบุษย์ ดอกสัตตบุษย์ สัตตบงกช บัวหลวง บัวขม บัวเผื่อน จงกลนี พิกุล บุนนาค สารภี มะลิซ้อน มะลิลา ดอกจำปา ดอกกระดังงา กฤษณา กระลำพัก ขอนดอก ใบพิมเสน พิมเสนเกล็ด การบูร น้ำประสานทอง โกฐทั้งห้า เทียนทั้งห้า ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ กระวาน กานพลู สมุลแว้ง เห็ดกระถินขาว เห็ดกระถินพิมาน เห็ดมะพร้าว เห็ดงูเห่า เห็ดมะขาม เห็ดไม้รัง เห็ดไม้แดง เห็ดตับเต่า หัวมหากาฬทั้งห้า เอาส่วนเท่ากัน เอาสารพัดดีเป็นกระสายยา บดปั้นเป็นแท่งไว้แก้กาฬ น้ำกระสายยายักใช้ตามแต่ชอบด้วยโรคและ แก้ในวสันตฤดู คือ หน้าฝน แก้พิษไข้กาฬทั้งปวง สารพัดพิษกาฬภายในภายนอก ให้กลุ้มในใจก็ดี และพิษกาฬทั้งปวงที่มิได้ขึ้นมาทำพิษคุดและหลบอยู่ภายในก็ดี และพิษฝีดาษ ฝีหัวเดียว ตานซางก็ดี
- ยาแก้พิษฝี ฝีกาฬ ตะมอย หัวลำมะลอก ลูกกะจี้คั่วให้เกรียม ใส่พิมเสน บดให้ละเอียด น้ำดีหมู ๒ ดีกวนกับยาทา
- ยาพอกฝี เอาข้าวสุกเผาไฟ บอระเพ็ด ขมิ้นอ้อย ใบสะเดา ใบฝรั่ง ตำพอก
- ยาพอกถอนพิษฝีแก้ปวดร้อน เอายาแดง เม็ดมะขามคั่วให้เกรียม แล้วเอากะเทาะเปลือกแช่น้ำข้าวบูดผสม เกลือ ขมิ้นอ้อย บดให้ละเอียดพอก
- ยาพอกฝีแตกแล้ว เปลือกเม็ดมะขามคั่ว ขมิ้นอ้อย ดินสอพอง เกลือตัวผู้ ข้าวบูด บดให้ละเอียดพอดูดหนอง
- ยาแก้บาดทะยัก ให้มีอาการปวดกระตุก แปลบปลาบแทบสิ้นใจ เอากิ่งมะปรางหวาน กิ่งมะกรูด กิ่งมะนาว ฝาง สน ส่วนเท่ากัน ต้มกิน เช้า – เย็น
- น้ำมันแก้ฝีเปื่อยพัง เปลือกโพกพาย เปลือกหว้า ขอบชะนางทั้งสอง เปลือกมะขาม ตำเอาน้ำ สิ่งละ ๑ ทะนานมะพร้าวขูดคั้นกะทิ ๑ ทะนาน หุงให้คงแต่น้ำมัน แล้วจึงเอาสีเสียดเทศ ชันตะเคียน ฝิ่นดิบ สิ่งละ ๒ สลึง ทำเป็นจุลปรุงลงในน้ำมันใส่แผลฝีลาม
- ยาแก้มะเร็งลาม ใบกรวยป่า ใบขอบชะนางทั้งสอง ใบลำโพงกาสลัก ใบเลี่ยน ขมิ้นอ้อย ขมิ้นชัน ใบรักขาว ใบเถาคัน ข้าวเบือ เสมอภาค บดละเอียดพอก เมื่อจะพอกยานี้ เอากุ้งสด น้ำมันเนย หัวกะทิมะพร้าว บดพอกเสียก่อน แล้วจึงเอาออกเสีย ทำให้ได้ ๓ ครั้ง ๗ ครั้ง แล้วจึงเอายานั้นพอก
- ยาต้มกินตัดรากสรรพมะเร็ง เอาช้าหมอง กำแพงเจ็ดชั้น โรกทั้งสอง ยาข้าวเย็นทั้งสอง เชือกเขาหนัง รากมะขามป้อม รากไข่แลน หญ้าหนวดแมวสิ่งละ ๑๐ ตำลึง หัวยั้ง ๑๐ ตำลึง มะพร้าว ๓ ซีก ตาไม้ไผ่ป่าที่ปลายเป็นหน่ออยู่ ๗ ตา ต้มกินแก้มะเร็งลาม เป็นยาตัดรากและห้ามน้ำเหลืองมิให้ลาม
- ยาพอกแก้มะเร็งเพลิง ใบคันชุนสุนัขบ้า ใบเถาคัน ใบตำลึงทั้งสอง ใบชิงช้าชาลี ใบหญ้าน้ำดับไฟ ขมิ้นอ้อยใบผักขวง ใบลำโพงแดง ใบธรณีเย็น ข้าวเบือ ดินสอพองเผา เสมอภาค บดละลายน้ำคร่ำ พอกแก้มะเร็งเพลิงอันกระทำให้ร้อนหรือละลายน้ำพอกก็ได้
- ยาแก้มะเร็งเพลิง ยาข้าวเย็นทั้งสอง หัวยั้ง กำแพงเจ็ดชั้น ข่าต้น เปลือกกระดังงา รากมะดูกต้น รากมะดูกเครือ พริกไทย เทียนดำ สิ่งละ ๑ ส่วน ต้มกิน แก้มะเร็งเพลิงเปื่อยลามและกระทำพิษให้ร้อน
- ยาแก้มะเร็งเพลิง รากมะแว้งทั้งสอง ขอบชะนางทั้งสอง เปล้าทั้งสอง รากสันพร้านางแอ รากมะเดื่อทั้งสอง ฝางเสน สิ่งละ ๑ ตำลึง ยาข้าวเย็นเหนือ หนอนตายอยากแดง ๕ ตำลึง ๒ บาท ต้มกิน
- ยาทามะเร็งเพลิง เปลือกเพกา เมล็ดมะเขือขื่น ไชยบาดาล เถาย่านาง ใบมะสัง ใบลำโพงแดง ใบสะดา ขมิ้นอ้อย เอาสิ่งละ ๑ ทะนาน น้ำมันงา ๑ ทะนาน หุงให้คงแต่น้ำมันงา แล้วเอาสารหยวก กำมะถัน สีเสียดเทศสิ่งละ ๒ สลึง ทำเป็นจุล ปรุงลงในน้ำมัน ทามะเร็ง
- ยาทามะเร็ง กุ้งสดตำให้แหลก บดกับหัวกะทิมะพร้าว พอกให้ได้ ๕-๖ ครั้งก่อน แล้วจึงเอาขมิ้นอ้อย ใบชิงช้าชาลี ขี้เกลือ เสมอภาค บดทาแก้มะเร็ง
- ยาทาแก้มะเร็งไร เห็ดร่างแห เห็ดขี้ควาย ใบลำโพง ลูกกระเบา ลูกกระเบียน เม็ดใบลำโพงแดง ใบชุมเห็ดเทศเม็ดชุมเห็ดเทศ เสมอภาค ทำเป็นจุล ทำแท่งไว้ ละลายหัวน้ำมันยาง ทาแก้มะเร็งไรทำให้คัน
- ยาแก้คุดทะราด ยาข้าวเย็นทั้งสอง ขันทองพยาบาท ซังข้าวโพด กำมะถันเหลือง สิ่งละ ๒ ตำลึง ๒ บาท ต้มกินแก้คุดทะราด แก้กลากเกลื้อน มะเร็ง หิดด้าน หิดเปื่อย
- ยาแก้พิษฝี รากปลาไหลเผือก รากพุงดอ ลูกราชดัด ลูกสารพัดพิษ เนระพูสี สังกรณี มหาสดำ ระย่อม พิษนาศไคร้เครือ พญารากดำ รากพุมเรียงทั้งสอง ตับเต่าทั้งสอง แก่นสน รากคนทา เหมือดคน สะบ้าลิง สะบ้าใหญ่เผา สะบ้าลิงดำเผา ลูกประคำดีควายเผา เสมอภาค บดเป็นจุล ทำแงไว้ละลายน้ำสุรา น้ำมูตร น้ำซาวข้าว น้ำดอกไม้แก้วิทราธิโรค คือ ฝีพิษทำภายใน- ยาพอกดับพิษฝี ใบหญ้าน้ำดับไฟ ใบชะมดต้น ใบตำลึงตัวผู้ ใบผักบุ้ง ใบหมากดิบน้ำค้าง ขมิ้นอ้อย ใบมะระ ใบแมงลัก ใบน้ำเต้า ข้าวสุกเผาให้ไหม้ ขี้นกพิราบคั่ว เสมอภาค ทำเป็นจุลบดพอก ดับพิษฝี ซึ่งทำให้แสบร้อน
- ยาทารัดฐานฝียอดเดียวมิให้ใหญ่ออก ถ่านไม้สัก ถ่านไม้ประดู่ รากลำโพงกาสลักเผา ดินสอพองเผา เปลือกเฉียงพร้านางแอ ฝางเสน หวายตะคร้าเผา กระดูกงูเหลือมเผา เสมอภาค ทำเป็นจุลบดทำแท่งไว้ ละลายสุราทา แก้ฝีและรัดฐานมิให้ใหญ่ออก
- ยาดับพิษฝีภายใน อันบังเกิดในเดือน ๕ – ๖ ลูกประคำดีควายคั่ว มะขามเปียก เกลือสมุทร เสมอภาค บดละลายน้ำมะขามเปียกกิน ประจำพิษวิทราธิโรค
- ยาดับพิษฝี อันบังเกิดในเดือน ๕ – ๖ มะขามเปียก เกลือวิทู เสมอภาค บดพอกทุกวัน
- ยาดับพิษฝี อันบังเกิดในเดือน ๗ – ๘ ใบมะยม ใบมะเฟือง ใบสะเดา ใบขัดมอน ขมิ้นอ้อย ข้าวเบือ เสมอภาค
- ยาดับพิษฝี อันบังเกิดในเดือน ๗ – ๘ ลูกประคำดีควาย พญายา พญารากขาว รากถั่วพู เกลือสินเธาว์เสมอภาค บดละลายน้ำท่า
- ยาดับพิษฝี อันบังเกิดในเดือน ๙ – ๑๐ มะขามเปียก เกลือวิทู ใบมะกา ยาดำ เสมอภาค ทำเป็นจุล บดละลายน้ำส้มมะขามเปียก กินเป็นยารุเสียก่อน
 |
| ยาต้านฝีหนอง |
- ยาดับพิษฝี อันบังเกิดในเดือน ๙ – ๑๐ ใบกระทืบยอด ทรงบาดาล หญ้าแพรก เสมอภาค บดพอกฝี
- ยาแก้ฝี เม็ดมะขามป้อม จันทน์แดง จันทน์ขาว ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ รากก้างปลาแดง รากก้างปลาขาวรากเพกา รากมะตูม ขมิ้นอ้อย บอระเพ็ด ลูกกระดอม แห้วหมู รากมะยม ชะเอมเทศ ยาข้าวเย็นทั้งสอง รากหญ้านาง รากมะคังแดง นอแรด งาช้าง รากสันพร้านางแอ รากมะเดื่อดิน รากมะเกลือ เสมอภาค บดเป็นจุลทำแท่งไว้ ละลายสุรา น้ำซาวข้าว น้ำจันทน์ก็ได้ แทรกดีงูเหลือม กินแก้พิษฝีกระทำให้เป็นต่าง ๆ
- ยาทาแก้พิษฝี ยาดำ ส้มมะขามเปียก รากถั่วพู รากผักหวานป่า รากผักหวานบ้าน รากระงับพิษ รากมะเดื่อดิน รากทับทิม รากหมากผู้ รากหมากเมีย รากประคำดีควาย รากหญ้างวงช้าง เชือกเขามวกแดง เสมอภาค บดเป็นจุลทำแท่งไว้ ละลายสุราทาแก้พิษฝีที่กระทำพิษต่าง ๆ
- ยาพอกฝี ใบสะแก ใบส้มป่อยอ่อน ใบมะขามอ่อน ขมิ้นอ้อย ใบประคำดีควาย ใบกระเช้าผีมด หญ้าใต้ใบใบหมากเม่า ใบระงับพิษ ใบตับเต่าเครือ ใบบัวหลวง ใบผักโขมหิน ใบผักโขมหัด ข้าวเบือ ยาดำ ฝิ่น เสมอภาค บดพอกฝี ซึ่งกระทำให้เป็นพิษ
- ยาทาดับพิษฝี รากลำโพงกาสลัก หวายตะมอย หวายตะค้า เขาเลียงผา เขาแพะ เขาแกะ เขี้ยวเสือ เขี้ยวแรดเขี้ยวหมี เขี้ยวปลาพะยูน ฝางเสน เปลือกสันพร้านางแอ ยาดำ ฝิ่น เสมอภาค บดเป็นจุลละลายสุราทาดับพิษฝี
- ยาพอกฝี ใบบัวหลวง ใบผักโขมฟ้า หญ้าปากควาย เกลือวิทู ข้าวเบือ เสมอภาค บดพอกฝี
- ยาทาแก้ปวดฝี ใบสลอด ดองดึง ใบเถาวัลย์เปรียง หญ้าเกล็ดหอย เสมอภาค บดด้วยน้ำมะนาว ทาแก้ปวดฝี
- ยาทาแก้ฝีทั้งปวง รากมะไฟ รากกระพังโหม รากประคำดีควาย ดองดึง เสมอภาค บดเป็นจุลทำแท่งไว้ ละลายน้ำหญ้าดับไฟ ทาแก้ฝีทั้งปวง
- ยากินแก้สรรพพิษฝี บอระเพ็ด อุตพิด ลูกกระดอม มะเดื่อดิน ขมิ้นทั้งสอง ตรีกฏุก ตรีผลา แห้วหมู ดอกตีนเป็ด กระถินแดง ใบส้มป่อย ใบมะลิวัลย์ เปลือกกระเบา เปลือกเพกา เสมอภาค บดเป็นจุลทำแท่งไว้ ละลายน้ำร้อนแทรกพิมเสนกิน
- ยาแก้ฝี ใบกุ่มทั้งสอง ใบชุมเห็ด ใบผักเค็ด ใบทองหลางใบมน ใบลำโพงกาสลัก ใบตำลึงตัวผู้ ใบผักขวง ใบผักบุ้งขัน ใบมะยม ใบมะเฟือง ใบขี้กาทั้งสอง ใบพริกไทย ใบมะกรูด ใบมะนาว พริกไทย ขิงแห้ง ดีปลี ไพล ขมิ้นอ้อย เมล็ดพันธุ์ผักกาด ใบหนาด ใบผักเสี้ยนผี ลูกราชดัด ลูกสารพัดพิษ ดินประสิวขาว สารส้ม ลูกจันทน์ กระวาน กานพลู โกฐทั้งห้า เทียนทั้งห้า สิ่งละ ๑ ส่วน ใบพลูแก ๒ ส่วน บดเป็นจุลทำแท่งไว้ ละลายสุราแทรกดีงูเหลือมกิน
- ยาทาแก้ฝีฟกบวม ของหมื่นสิทธิแพทย์ รากทองพันชั่ง รากขี้กาแดง รากลำโพงกาสลัก หัวบานเย็นขาวเสมอภาค บดเป็นจุลทำแท่งไว้ ละลายสุราแก้สรรพพิษฝี ถ้าจะทาฝีฟกบวม ละลายน้ำรากะนาว
 |
| ยาบุพโพพฤกษเวช |
- ยาแก้มะเร็ง ของขุนพินิจโอสถ กำมะถันเหลือง ๑ ตำลึง ขันทองพยาบาท พระขรรค์ไชยศรี โหราเท้าสุนัข ยาข้าวเย็นทั้งสอง เปลือกต้นปีบ ลูกฝ้ายหนีบ สิ่งละ ๕ ตำลึง กะลาตัวผู้ ๓ ซีก ต้มกินตามกำลัง แก้มะเร็งเพลิงมะเร็งไร มะเร็งคุด และมะเร็งทั้งปวง
- ยาโรยแผลมะเร็ง ของขุนพินิจโอสถ เขม่าเหล็ก ๑ ตำลึง เอาน้ำมะนาวแช่พอท่วม แช่ไว้ ๓ วัน แล้วตากแดดให้แห้ง ทำเป็นจุล โรยแผลมะเร็งทั้งปวง
- ยาแก้มะเร็ง ของขุนพินิจโอสถ กำมะถันเหลือง รากกระดังงา สิ่งละ ๒ ตำลึง ๒ บาท โหราเท้าสุนัข รากไคร้หางนาค รากขนุนสำมะลอ กระดูกควายเผือก รากมะขามป้อม รากหนอนตายอยาก ยาข้าวเย็นทั้งสองสิ่งละ ๕ ตำลึง ชามเบญจรงค์ ๑ ใบ น้ำอ้อย ๓ งบ ดอกจำปา ๓ ดอก ต้มกินตามกำลัง แก้มะเร็งทั้งปวงแล้วจึงแต่งยาเป่าแผลมะเร็งต่อไป
- ยาเป่าแผลมะเร็ง ของขุนพินิจโอสถ ผิวรากข่อย เปลือกไม้ซาก เปลือกสะแกแสง การบูร สิ่งละ ๑ ส่วนกำยาน ๒ ส่วน ทำเป็นจุล พันด้วยใบตองแห้งเป็นบุหรี่จุดไฟ ดูดเอาควันเป่าแผลมะเร็ง
- ยาแก้มะเร็ง ของขุนพินิจโอสถ พริกไทย ๒ บาท ถ่านไม้ซาก ยาข้าวเย็นทั้งสอง สิ่งละ ๕ ตำลึง ตาไม้ไผ่สีสุก ๕ ตา ต้มกินแก้มะเร็ง
- ยาแก้ตะมอย ขุยไส้เดือน ละลายน้ำผึ้งพอก
- ยาแก้มะเร็ง รากมะกรูด รากมะนาว รากส้มซ่า รากมะงั่ว รากมะยมตัวผู้ รากมะขามป้อม ไม้สัก ขิง พริกไทย ดีปลี ยาข้าวเย็นทั้งสอง สิ่งละ ๑ ส่วน เอาเหล้า ๑ ส่วน น้ำ ๒ ส่วน ต้มกิน
- ยาแก้มะเร็ง ใบเลี่ยน ใบลำโพง เอาทั้งต้นทั้งใบ ใบสำมะงา ใบจิก ใบตีนเป็ด ใบกรวยป่า ใบสมอน้ำ ใบมะดัน สิ่งละเท่าๆ กัน ต้มรม แล้วเอายานี้ชะล้างแผล
- ยาล่อตัวมะเร็งให้ตาย ลูกถอบแถบ ลูกสะบ้าฝัก ลูกลำโพง สิ่งละ ๑ ส่วน เผาให้ไหม้ ยาสูบคั่วให้ไหม้ เอาเนื้อกุ้ง เนื้อปลาไหล เนื้อไก่ กระเพาะหมูก็ได้ เอาสิ่งหนึ่ง เอาดิบๆ ประสมเข้ากับยานี้ ตำให้ละเอียด พอกแผลมะเร็งกลางคืนเมื่อจะนอน
- ยารักษาแผลมะเร็ง รากลำโพงฝนกับน้ำมันยางทาแผลมะเร็ง แล้วเอาเทียนทั้งห้า หนักสิ่งละ ๑ ตำลึง ขันทองพยาบาท หนัก ๓ ตำลึง ต้มกิน
- ยารมแผลมะเร็ง เถามวกแดง เถาคัน ปูนขาว สิ่งละ ๑ ส่วน ต้มรม
- ยาปิดแผลมะเร็ง หัวกลอยทอดกับน้ำมันมะพร้าว ชุบสำลีปิดแผลฆ่าตัวมะเร็ง
 |
| ยาแก้พิษพฤกษเวช 2 |
- ยาแก้ฝีกาฬในคอ รากมะเฟือง รากมะนาว รากปลาไหลเผือก สิ่งละ ๑ บาท ฝนด้วยน้ำมะนาวชุบสำลีอม
- ยาแก้ฝีประคำร้อย หางไหลแดง รากปลาไหลเผือก สิ่งละ ๑ ส่วน ฝนทา
- ยาพอกฝีเกลื่อนฝี ฆ้องสามย่าน ใบระงับพิษ ใบผักเค็ด ใบสมี ใบขมิ้นอ้อย สิ่งละ ๑ บาท บดพอก
ขอบคุณภาพประกอบจากอินเทอร์เน็ต
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น